7316 Sayılı Kanunla Yapılan Vergi, Sosyal Güvenlik ve İşsizlik Sigortası Kanunu Düzenlemeleri
Özet
22 Nisan 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7316 Sayılı (“Bu kanun”) ile vergi ve sosyal güvenlik kanunlarında bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Bu Kanun ile yapılan düzenlemelerin önemli başlıkları aşağıda özetlenecektir, ancak hemen burada belirtmek istediğimiz en önemli düzenleme, kurumlar vergisi oranında 2021 yılı için 5 puanlık yani %25, 2022 yılı için ise 3 puanlık yani %15 oranında çok yüksek bir artışa gidilmiş olmasıdır.
1) Kurumlar Vergisi Oranında 2021 ve 2022 Yılları İçin Çok Büyük Artış Yapılmıştır
Normal koşullarda 2021 ve 2022 yılları için kanuni kurumlar vergisi oranı %20 idi. Öte yandan hükümet tarafından kurumlar vergisi oranının %15-18 bandına çekileceği yönünde çalışmalar yapıldığı yönünde 2020 yılında basına yansımış olan bazı haberler dahi bulunmaktaydı. Bir anda tam tersi yapılarak, kurumlar vergisi oranlarında 2021 ve 2022 yılları için çok büyük bir oran artışına gidilmiştir. Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 13.madde ile yapılan düzenlemeye göre 2021 ve 2022 yılları kazançları için uygulanacak kurumlar vergisi oranları şu şekilde olacaktır.
|
Yıllar |
Kurumlar (Geçici) Vergi Oranları |
|
2021 yılı kazançları için |
%25 |
|
2022 yılı kazançları için |
%23 |
Bilindiği üzere, uygulanan geçici vergi oranı, kurumlar vergisi oranına eşit bulunmaktadır. Ancak 7316 sayılı Kanunla 2021 yılı için özel bir düzenlemeye gidilerek geçici vergi oranının ilk dönem için %20, sonraki dönemler için %25 olarak uygulanması sağlanmıştır. Geçici vergi kümülatif esasa göre alınmakta olduğundan ilk dönemde daha düşük oran üzerinden ödenen geçici vergi farkı ikinci dönemde mükelleflerin karşısına ilave vergi olarak çıkmış olacaktır.
|
2021 yılının Geçici Vergi oranları |
Kurumlar (Geçici) Vergi Oranları |
|
2021/1 dönemdeki oran |
%20 |
|
2021/2, 3 ve 4. dönemlerindeki oran |
%25 |
2021 yılına ilişkin kurumlar vergisini %20’den %25’e yükselten 7316 sayılı Kanun 22 Nisan 2021 tarihinde yayınlanmıştır. Diğer bir anlatımla vergilendirme döneminin neredeyse üçte biri geçmiş iken, yılbaşından geçerli olmak üzere yürürlüğe sokulmuştur. Bu durumun “Hukuk Güvenliği” ve “Yasaların Geriye Yürümezliği” gibi temel hukuk ilkelerine aykırı olduğunu düşünmekteyiz. Bu nedenle mükelleflerin 2, 3 ve 4. dönem geçici vergi ile kurumlar vergisi beyanlarını ihtirazi kayıt şerhiyle yapıp, 5 puanlık vergi artışı için yargı yoluna başvurmaları mümkündür.
Ayrıca zaten Covid-19 salgını nedeniyle zor ayakta duran, Devletin desteğine ihtiyaç duyan işletmeler için bu dönemde ilave mali yükümlülükler getirilmesi de ayrıca değerlendirilmesi gereken bir konudur.
2) Bazı Alkolsüz/Alkollü İçecekler ile Tütün Ürünlerinde Özel Tüketim Vergisinde Vergiyi Doğuran Olayın Zamanı Öne Çekilmiştir
Özel Tüketim Kanununun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda malların alıcıya teslimiyle vergiyi doğuran olayın gerçekleşeceği düzenlenmiş bulunmaktaydı.
Sözü geçen düzenlemede yapılan değişiklik ile; Sadece (III) sayılı listedeki mallar için geçerli olmak üzere Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda komisyoncuya veya konsinyi işletmeye teslimiyle vergiyi doğuran olayın gerçekleşeceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Böylelikle (III) sayılı listedeki mallar için ÖTV’de vergiyi doğuran olay ve dolayısıyla vergilendirme öne çekilmiş olmaktadır. Kanun gerekçesinde de bu yönde bir gerekçe ifadesi bulunmaktadır.
Hatırlanacağı üzere (III) sayılı listedeki mallar; Bazı alkolsüz ve alkollü İçecekler ile sigarlar ve diğer tütün ürünlerini kapsamaktadır.
3) Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Yapılan Değişiklikler
6183 sayılı Kanunun 85, 86, 90, 97 maddelerinde aşağıda çok özet olarak değinilen düzenlemeler yapılmıştır.
a. Menkul ve gayrimenkul malların satışının elektronik ortamda da yapılabilecektir.
b. Artırmaya iştirak edeceklerden menkul mala biçilen değerin %5’i nispetinde para teminatı alınacağı, alacaklı amme idarelerinin, menkul malın türü veya değeri ile satış şeklini esas alarak teminat alınmayacak halleri belirlemeye, para yerine teminat mektubu alınmasına karar vermeye yetkili olacaklardır.
c. Menkul malı idareden satın alan müşterinin malı almaktan vazgeçmesi halinde %5 olan faiz oranı “tecil faizi oranında faiz” olarak yeniden belirlenmiştir.
d. İhale bedelinin tamamını ödememek suretiyle ihalenin feshine sebep olan gayrimenkul kendisine ihale olunan kimse teklif ettiği bedel ile bir sonraki ihale bedeli arasındaki farktan ve diğer zararlardan ve fark üzerinden hesaplanacak tecil faizi oranında faizden sorumlu olduğu, bu tutarın ayrıca hükme hacet kalmaksızın teminattan mahsubu yapıldıktan sonra bakiyesi tahsil dairesince tahsil olunacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.
e. Menkul ve gayrimenkul malların elektronik ortamda satışına ilişkin olarak aşağıdaki şekilde düzenleme yapılmıştır.
“Menkul ve gayrimenkul mallar bu Kanun hükümlerine göre elektronik ortamda açık artırma ile satılabilir.
Açık artırma, ilanda belirtilen gün ve saat aralığında teklif verme yoluyla yapılır. Elektronik ortamda satışı yapılacak menkul mallar için her halükârda satış ilanı yapılır. Satışa ilişkin farklı mecralarda yapılan ilan ile elektronik ortamda yapılan ilan metinleri arasında farklılık bulunması halinde elektronik ortamda yapılan ilan esas alınır. Elektronik ortamda satışa sunulan mala ilişkin artırma sonucu, izleyen ilk iş günü elektronik ortamda ilan edilir. Elektronik ortamda satılamayan menkul mallar bu Kanun hükümlerine göre pazarlık usulüyle fiziki veya elektronik ortamda satılabilir.
Artırma tarihinden önce teklif almaya, tekliflerde asgari artırım bedelini, teklif verme sürelerini, alınacak teminat türünü, artırma sonucunu belirten ilanda yer alacak hususlar ile elektronik ortamda yapılacak satışa ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
4) Ücretsiz İzin Nakdi Desteği Uygulamasına İlişkin Değişiklikler
Bu Kanunla 4447 sayılı Kanunun geçici 24’üncü maddesinde aşağıda değişiklikler yapılmıştır.
a. Geçici 27/2-b ve 28/2’inci maddeleri kapsamında ödenmekte olan ücretsiz izin ödemelerinin günlük 47,70 TL olan tutarı 2021 yılı Nisan ayı ve sonrası için 50 TL’ye yükseltilmektedir. Ayrıca bu ödemelerden damga vergisi kesintisi dahi yapılmayacağı düzenlenmektedir.
b. Aşağıda belirtilen NACE kodlarında yer almakta olan işyerlerinde 2021 yılı Mart ayında/döneminde iş sözleşmesi bulunan sigortalılardan 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılanlara işe giriş tarihine bakılmaksızın diğer şartları taşımaları halinde 2021 yılı Nisan ve Mayıs ayları için nakdi ücret desteği verileceği düzenlenmektedir.
56 : Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri
61.90.05 : İnternet Kafelerin Faaliyetleri
85.51.03 : Spor ve Eğlence Eğitim Kursları (Futbol, Dövüş Sanatları, Jimnastik, Binicilik, Yüzme, Dalgıçlık, Paraşüt, Briç, Yoga, Vb. Eğitimi ile Profesyonel Spor Eğitimcilerinin Faaliyetleri Dahil, Temel, Orta ve Yükseköğretim Düzeyinde Verilen Eğitim Hariç)
93.11.01 : Spor Tesislerinin İşletilmesi (Futbol, Hokey, Paten, Golf, Vb. Sahaları, Yarış Pistleri, Stadyumlar, Yüzme Havuzları, Tenis Kortları, Bovling Alanları, Boks Arenaları, Vb. Tesisler)
93.12.07 : Yüzme Kulüplerinin Faaliyetleri
93.13.01 : Form Tutma ve Vücut Geliştirme Salonlarının Faaliyetleri
93.19.05 : Bilardo Salonlarının Faaliyetleri
93.21.01 : Eğlence Parkları ve Lunaparkların Faaliyetleri
93.29.02 : Düğün, Balo ve Kokteyl Salonlarının İşletilmesi
93.29.03 : Oyun Makinelerinin İşletilmesi
96.02.01 : Güzellik Salonlarının Faaliyetleri (Cilt Bakımı, Kaş Alma, Ağda, Manikür, Pedikür Vb.nin Bir Arada Sunulduğu Salonlar) (Sağlık Bakım Hizmetleri Hariç)
96.04.01 : Hamam, Sauna, Vb. Yerlerin Faaliyetleri
96.04.02 : Kaplıca, Ilıca, İçmeler, Spa Merkezleri, Vb. Yerlerin Faaliyetleri (Konaklama Hizmetleri Hariç)
96.04.03 : Zayıflama Salonu, Masaj Salonu, Solaryum, Vb. Yerlerin İşletilmesi Faaliyetleri (Form Tutma Salonlarının ve Diyetisyenlerin Faaliyetleri Hariç)
5) Bazı İşkollarının Nisan ve Mayıs Ayı Sosyal Güvenlik Primlerinin Hazine Tarafından Karşılanması
447 sayılı Kanuna eklenen geçici 30’uncu madde uyarınca; NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına göre 56 kodunda faaliyet gösteren işyerleri ile 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodlarında faaliyet gösteren özel sektör işyerlerinde 2021 yılı Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bu Kanun kapsamında bildirilen sigortalılar için 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı, bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle Fondan karşılanacaktır.
6) Analık veya Hastalık Halinde Ödenecek İş Göremezliğin Tutarının Hesaplanma Şekli Değiştirilmiştir
5510 sayılı Kanunun 17’nci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile; Hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır. Ancak, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık halinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemeyecektir.
Değişiklikten önce verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanmaktaydı.
Bu değişikliğin gerekçesinde sahte sigortalılık ve son üç ayın sigorta prim matrahlarının yükseltilerek daha yüksek ödenek alınabilmesi için muvazaalı işlemler yapıldığı, düzenlemenin bu tür muvazaalı işlemleri önlemeye yönelik olduğu belirtilmektedir.
7) Sosyal Güvenlik Prim Desteklerinden Geriye Doğru Altı Aya Kadar Yararlanılabilmesi Olanağı Kaldırılmıştır
5510 sayılı Kanunun ek 17’nci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile; 5510 saylı Kanun veya diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmadığı ay/dönemlerde gerekli tüm koşulların sağlanmış olması ve yararlanılmayan ayı/dönemi takip eden altı ay içerisinde Kuruma müracaat edilmesi şartlarıyla, başvuru tarihinden geriye yönelik en fazla altı aya ilişkin olmak üzere bu teşvik ve desteklerden yararlanılabileceği yönündeki düzenleme kaldırılmıştır.
Ayrıca yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirilebileceği yönündeki düzenleme de kaldırılmıştır.
Buna göre, 1 Mayıs 2021 tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanun veya diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmayan ay/dönemler için geriye yönelik prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılamayacaktır, yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimler başka bir prim teşviki, destek ve indirim ile değiştirilemeyecektir.
Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı ‘ye iletebilirsiniz.
Saygılarımızla.
ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
26-04-2021
Sirküleri İndirmek İçin Tıklayınız. Bu sayfa 28 kez okunmuştur.