2021 Yılı Asgari Ücreti ve Etkilediği Parasal Hadler

Özet

4857 sayılı İş Kanunu’nun 39. maddesi gereğince, iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin asgari ücretini tespit etmekle görevli Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2021 yılının tamamında uygulanacak olan asgari ücreti belirlemiştir.

Asgari ücret, özel sektör işverenleri tarafından işçilerine verilebilecek en az ücret seviyesi olmasının yanında en önem taşıyanları aşağıda yer almakta olan diğer bazı parasal hadlerin belirlenmesine de esas oluşturan bir niteliğe sahip bulunmaktadır:

1. Sosyal güvenlik primi tabanı ve tavanı,

2. Asgari Geçim İndirimi (AGİ) tutarları,

3. Sigorta prim matrahından istisna olacak yemek parası, çocuk ve aile zammı tutarları,

4. İşverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının sigorta matrahına dâhil olmayan kısmının tespiti,

5. Ay içinde asıl ücrete ilave olarak çeşitli adlar altında (ikramiye, prim gibi) yapılan ödemelerden sosyal güvenlik prim matrahına izleyen aylarda ilave edilecek kısım tutarı,

6. Sosyal güvenlik kurumu idari para cezaları (Diğer bir sirkülerimizde ele alınacaktır)

1) 2021 Yılının Asgari Ücreti

Önceki yıl olduğu gibi bu yıl içinde 16 yaş altı ve üstü çalışanlar için aynı tutarda asgari ücret belirlenmiştir. Belirlenen ücret yılın tamamında geçerli olacaktır.

Brüt Asgari Ücret (Günlük)	Brüt Asgari Ücret (Aylık)	Net Asgari Ücret (AGİ Dahil)	İşverene Toplam Maliyeti (Aylık) (*)
			5 Puanlık SGP İndirimden Yararlanılıyorsa	5 Puanlık SGP İndirimden Yararlanılmıyorsa
119,25	3.577,50	2.825,90	4.382,44	4.203,56

(*) Normal (emekli olmayan, özürlü olmayan, gelir vergisi/sosyal güvenlik primi indirimi / istisnalarından yararlanmayan) bekâr bir asgari ücretli çalışanın Asgari Geçim İndirimi (AGİ) dâhil ortalama aylık Net Ücretidir.

Diğer yandan 2021 yılı için net 2.825,90 TL olacak şekilde belirlenen net ücretin, artan oranlı vergi tarifesindeki vergi oranı artışı nedeniyle azalmasını önlemek amacıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun Asgarî geçim indirimi başlıklı 32.maddesinde düzenleme yapılmıştır. Buna göre, net ücretleri, gelir vergisi oranın yükselmesi nedeniyle düşenlere ödenecek net asgari ücret şu şekilde hesaplanacaktır:

NET ASGARİ ÜCRET= İlgili Aydaki Brüt Ücret – Gelir Vergisinin %15 Oranına Göre Hesaplandığı Tüm Yasal Kesintiler + Bekar ve Çocuksuz İçin Geçerli AGİ

Net ücreti, gelir vergisi dilimindeki artış nedeniyle yukarıdaki formüle göre hesaplanan tutarın (2021 yılının tamamı için 2.825,90 TL) altına düşmesi halinde, aradaki fark ücretlinin asgarî geçim indirimine ayrıca ilave edilmek suretiyle net ücretinin 2.825,90 TL olarak kalması sağlanacaktır.

Normal ve emekli çalışanlar ile huzur hakkı ödemeleri için netten brüte ya da brütten nete ücret hesaplama aracına internet sitemizin ana sayfasında yer almakta olan bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

2) Asgari Geçim İndirimi Tutarları

Esasları Gelir Vergisi Kanunun 32. maddesi ve 265 sıra numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirlenen Asgari Geçim İndirimi (AGİ) kapsamında, ücretleri gerçek usulde belirlenen işçilere yapılacak ve işverenlerce Muhtasar Beyannamede ya da ücretlerini yıllık beyanname ile beyan eden ücretlilerin gelir vergisi beyannamesi üzerinde ödenecek gelir vergisinden mahsup edecekleri AGİ tutarları asgari ücretteki artışa paralel olarak değişmiştir.

AGİ tutarlarının hesaplanmasında ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarı (2021 yılının tamamı için 3.577,50 TL) esas alınmakta, çalışanın medeni durumu da esas alınarak yıllık asgari ücretin %15’i olarak hesaplanmakta ve 1/12’i aylık AGİ olarak ödenmektedir.

Buna göre; 2021 yılının tamamı için AGİ hesaplamasında temel alınacak tutar 12 x 3.577,50 = 42.930,00 TL olmaktadır.

Asgari geçim indiriminin yıllık tutarı, her ücretli için asgarî ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını (Yıllık: 6.439,50 TL – Aylık: 536,63 TL’yi) aşamayacaktır.

Buna göre, çalışanların medeni durumları esas alınarak ödenebilecek en yüksek aylık AGİ tutarları şöyle olmaktadır.

Ücretlinin Medeni Durumu	Aylık AGİ (TL) (*)
Bekâr / Boşanmış	268,31
Evli, eşi çalışmıyor, Çocuksuz	321,98
Evli, eşi çalışmıyor, 1 çocuklu	362,22
Evli, eşi çalışmıyor, 2 çocuklu	402,47
Evli, eşi çalışmıyor, 3 çocuk ve fazlası	456,13
Evli, eşi çalışıyor, Çocuksuz	268,31
Evli, eşi çalışıyor ya da Boşanmış, 1 çocuklu	308,56
Evli, eşi çalışıyor ya da Boşanmış, 2 çocuklu	348,81
Evli, eşi çalışıyor ya da Boşanmış 3 çocuklu	402,47
Evli, eşi çalışıyor ya da Boşanmış 4 çocuklu	429,30
Evli, eşi çalışıyor ya da Boşanmış 5 çocuklu ve fazlası	456,13

(*) Çalışanın ücreti üzerinden o ay hesaplanan gelir vergisi daha az ise, ödenebilecek ve indirilebilecek AGİ tutarı, en fazla ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisi kadar olacaktır. Aynı durum ay içinde kısmi süreli çalışmalarda da geçerlidir. Bu durumda da ödenebilecek AGİ’ de hesaplanan bu gelir vergisinden fazla olamayacaktır. Örneğin eşi çalışmayan 2 çocuklu asgari ücretli bir çalışan Ocak ayında 10 gün çalışmış ise, hesaplanan gelir vergisi 147,14 TL olacağından, 402,47 TL değil, 147,14 TL AGİ’ye hak kazanabilecektir.

3) Sosyal Güvenlik Prim Tabanı ve Tavanı

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 82. maddesi uyarınca “Bu Kanun gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, sigortalıların yaşlarına uygun asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırı ise 16 yaşından büyük sigortalıların günlük kazanç alt sınırının 7,5 katıdır.”

Buna göre, 2021 yılı için sosyal güvenlik primine esas taban ve tavan aylık ücretleri şöyledir.

Taban Aylık (TL)		Tavan Aylık (TL)
(Günlük)	(Aylık)	(Günlük)	(Aylık)
119,25	3.577,50	894,38	26.831,40

4) Stajyer Öğrencilere ve Çıraklara 2021 Yılında Ödenecek Asgari Ücret ile İşverenlere Devlet Katkısı Olarak Ödenecek Tutarlar

Öğrenci, aday çırak ve çıraklara ödenecek asgari ücret: 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun 25. maddesinde aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

“Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar, düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının; yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde otuzundan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde onbeşinden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde otuzundan aşağı ücret ödenemez.

…..

Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.

Aday çırak, çıraklar, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okumakta iken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primleri asgari ücretin yüzde ellisi üzerinden, Bakanlık ile mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekten karşılanır.”

Öte yandan 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun geçici 12. maddesi şöyledir.

“Geçici Madde 12:

2016-2017 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar uygulanmak üzere aday çırak ve çıraklar ile 18 inci madde hükümleri uyarınca işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere, 25 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında yapılacak ödemeler asgari ücretin net tutarının yüzde otuzundan az olamaz. Ödenebilecek en az ücretin; yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte biri, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 53’üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (B) bendinin (h) alt bendi için ayrılan tutardan Devlet katkısı olarak ödenir. Bu kapsamda yapılacak ödemeleri beş eğitim ve öğretim yılına kadar uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Staj yapacak işletme bulunamaması nedeniyle stajını okulda yapan ortaöğretim öğrencileri ile öğretim programı gereği staj yapmak zorunda olmayan yükseköğretim öğrencilerinin yaptıkları stajlar bu fıkra hükmü kapsamı dışındadır. Kamu kurum ve kuruluşlarına Devlet katkısı ödenmez.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ve Türkiye İş Kurumu tarafından belirlenir.”

Buna göre aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere 2021 yılında ödenecek aylık net asgari ücret 847,77 TL olmaktadır.

Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrenci istihdam eden işverenlere Devlet katkısı olarak ödenecek tutarlar ise şu şekilde olacaktır.

İşyerindeki Çalışan sayısı	Devlet Katkısı (Oran)	Devlet Katkısı (Aylık)
20’den az	2/3	565,18
20 ve fazlası	1/3	282,59

5) Sigorta Prim Matrahından İstisna Yemek Parası, Çocuk ve Aile Zammı Tutarları

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80/b maddesi aynen aşağıdaki gibidir.

“b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.”

Öte yandan Sigorta Primlerinin Hesabına Esas Tutulacak Kazançların Aylık Tutarının Tespitinde Nazara Alınmayacak Olan Yemek Parası ile Çocuk ve Aile Zamlarının Günlük ve Aylık Tutarlarının Tespitine İlişkin Tebliğ (R.G. 29.01.2004-25361) ile işçilere ödenen yemek parası, çocuk ve aile zammı olarak yapılan ödemelerden ne kadarının prime esas kazanca dâhil edilmeyeceğinin esasları belirlenmiştir. Buna göre, yemek, çocuk ve aile zammı olarak yapılan ödemelerden sigorta priminden istisna tutarlar aşağıda gösterilmiştir.

SG Priminden İstisna Ödemeler	Birim	Tutarı (TL)
Yemek Parası (fiilen çalışılan günler için geçerlidir)	Günlük	7,16
Çocuk Zammı (en fazla 2 çocuktan, her bir için)	Aylık	71,55
Aile Zammı	Aylık	357,75

Diğer taraftan, sigortalılara yemek parası ile çocuk ve aile zamlarının yıllık olarak bir defada ödenmesi halinde, bu defa ödemenin yapıldığı tarihteki asgari ücret üzerinden; yemek parası, çocuk zammı, aile zammı yıllık toplam olarak hesaplanarak bulunan istisna tutarı yapılan ödeme ile mukayese edilerek fazlası ödemenin yapıldığı ayın kazancına dâhil edilecektir.

İstisna tutarını aşan yemek parası, çocuk zammı, aile zammı tutarları ilgili ay sigorta prim matrahına dâhil edilecektir.

6) İşverenler Tarafından Sigortalılar için Özel Sağlık Sigortalarına ve Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Paylarından Sigorta Priminden İstisna Olan Tutarlar

Bizzat sigortalı adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işveren tarafından yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin %30’una isabet eden kısmı prime esas kazanca dâhil edilmeyecek, kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dâhil edilecektir.

Buna göre, sigorta prim matrahına dâhil edilmeyecek azami katkı payı aylık tutarı 1073,25 TL olmaktadır.

Örneğin, işverence çalışanı adına düzenli olarak aylık brüt 800.- TL bireysel emeklilik ve 400 TL özel sağlık sigortası primi ödendiğinde, 1200 TL’nin 2021 yılında aylık 1073,25 TL, sigorta prim matrahına dâhil edilmeyecek, artan 126,75 TL ise sosyal güvenlik prim matrahına dâhil edilecektir.

7) Ay İçinde Asıl Ücrete İlave Olarak Çeşitli Adlar Altında (İkramiye, Prim gibi) Yapılan Ödemelerden Sosyal Güvenlik Priminin Hesaplanması

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80/d Maddesi aynen aşağıdaki gibidir.

“Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur. Diğer ödemeler ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilir ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edilir. Toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda, 82’nci madde hükmü de nazara alınmak suretiyle prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dahil edilir. Bu durumlarda sigorta primlerinin, yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı alınmaz ve 102’nci madde hükümleri uygulanmaz.”

Bu düzenlemeye göre; işçiye asıl ücreti dışında çeşitli adlar altında (prim, ikramiye, işçi adına işverence ödenen özel sağlık sigortası, bireysel emeklilik katkı payı vb.) yapılan ödemeler öncelikle ödendiği ayın kazancına dâhil edilecektir. Ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edilecektir.

ÖRNEK 1: Brüt ücreti 12.000 TL olan bir işçiye, Mart 2021 ayında ücretine ilave olarak 20.000 TL prim verilmesi halinde, sosyal güvenlik prim matrahı aşağıdaki şekilde belirlenecektir.

Aylar	Asıl Ücreti	Ödenen Prim	Önceki Aydan Devreden Prim Matrahı	Sosyal Güvenlik Prim Matrahı	Sonraki Aya Devreden Matrah
Mart 2021	12.000	20.000	-	26.831,40	32.000- 26.831,40= 5.168,60
Nisan 2021	12.000	-	5.168,60	17.168,60	17.168,6026.831,40= 0,00
Mayıs 2021	12.000	-	0,00	12.000	0,00

Görüldüğü üzere, Mart 2021 ayında sigorta primine tabi tutulmayan ödenen primden kaynaklanan 5.168,60 TL, 5510 sayılı Kanunun 80/d maddesindeki “ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edilir.” hükmü uyarınca sonraki ayda sigorta prim tavanına ulaşılıncaya sigorta prim matrahına ilave edilmiştir.

ÖRNEK 2: Brüt ücreti 12.000 TL olan bir işçiye, Mart 2021 ayında ücretine ilave olarak 50.000 TL prim verilmesi halinde, sosyal güvenlik prim matrahı aşağıdaki şekilde belirlenecektir.

Aylar	Asıl Ücreti	Ödenen Prim	Önceki Aydan Devreden Prim Matrahı	Sosyal Güvenlik Prim Matrahı	Sonraki Aya Devreden Matrah
Mart 2021	12.000	50.000	-	26.831,40	62.000- 26.831,40= 35.168,6
Nisan 2021	12.000	-	35.168,6	26.831,40	47.168,60-26.831,40= 20.337,2
Mayıs 2021	12.000	-	20.337,2	26.831,40	0,00

Görüldüğü üzere, Mayıs 2021 ayında sigorta primine tabi tutulmayan hala (32.337,20–26.831,40= 5.505,8 TL devreden prim tutarı kalmasına rağmen, 5510 sayılı Kanunun 80/d maddesindeki “ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere” hükmü uyarınca Sonraki Aya Devreden Matrah sıfır kabul edilmektedir.

Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı ‘ye iletebilirsiniz.

Saygılarımızla.

ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

onerymm.com.tr

03-01-2021

Sirküleri İndirmek İçin Tıklayınız. Bu sayfa 206 kez okunmuştur.